[Khoa học công nghệ] Ứng dụng đột phá trong phát hiện sớm chứng sa sút trí tuệ

Ứng dụng mới có khả năng chẩn đoán chính xác chứng sa sút trí tuệ trán – thái dương (FTD) thông qua một bài kiểm tra nhận thức đặc biệt.

FTD là chứng rối loạn thần kinh thường xuất hiện ở tuổi trung niên khiến phần não chịu trách nhiệm xử lý hành vi, cảm xúc và ngôn ngữ thoái hóa, dần co lại theo thời gian.

Việc phát hiện sớm FTD rất quan trọng bởi hầu hết phương pháp điều trị chỉ mang lại hiệu quả trong giai đoạn đầu của bệnh.

“Hầu hết bệnh nhân mắc chứng sa sút trí tuệ trán – thái dương phát hiện bệnh khá muộn do họ còn trẻ và triệu chứng của họ thường bị nhầm lẫn với rối loạn tâm thần” – trang The Guardian dẫn lời GS Adam Boxer, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết.

Các nhà khoa học trước đây đã phát triển một số ứng dụng tương tự, dùng để chẩn đoán một số bệnh như Alzheimer, Parkinson hay Huntington.

GS Boxer cùng đồng nghiệp đã hợp tác với Công ty phần mềm Datacubed Health (Mỹ) để phát triển ứng dụng mới có thể ghi lại âm thanh của người sử dụng trong lúc họ thực hiện bài kiểm tra nhận thức.

“Chúng tôi đã tạo ra những bài kiểm tra về khả năng đi lại, giữ thăng bằng và chuyển động chậm cũng như nhiều khía cạnh khác nhau về ngôn ngữ” – TS Adam Staffaroni, nhà tâm lý học thần kinh tại ĐH California (Mỹ) và là một tác giả khác của nghiên cứu, cho biết.

Các nhà khoa học thử nghiệm ứng dụng này trên 360 người trưởng thành có độ tuổi trung bình là 54. Họ đều là những người có nguy cơ mắc FTD do di truyền cao, bao gồm cả một số người chưa phát triển bất kỳ triệu chứng rõ ràng. Thống kê cho biết khoảng 1/3 bệnh nhân mắc FTD do di truyền.

Trong số 329 người tham gia có dữ liệu về giai đoạn bệnh, 195 người không có triệu chứng hoặc mắc FTD tiền lâm sàng và 68 người mắc FTD có triệu chứng.

Tình nguyện viên tham gia đều trải qua 3 bài kiểm tra về khả năng điều khiển cơ thể cũng như trí nhớ trong vòng 2 tuần.

Kết quả cho thấy ứng dụng mới có khả năng chẩn đoán FTD với độ chính xác cao. Tính theo thước đo AUC (một thông số dược động học dùng để đánh giá hiệu quả của một loại thuốc hoặc phương pháp điều trị) là 0,93.

Khả năng phát hiện triệu chứng sớm của ứng dụng cũng vượt trội hơn so với thang đánh giá nhận thức MoCA, một bài kiểm tra đánh giá nhận thức phổ biến hiện nay. AUC của ứng dụng đạt 0,82 so với 0,68 của MoCA.

“Rõ ràng ứng dụng mới có thể xác định triệu chứng sớm của chứng sa sút trí tuệ, hiệu quả hơn gấp nhiều lần so với phương pháp truyền thống” – các nhà khoa học khẳng định.

Nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí y học JAMA Network Open.