AI đang ‘kéo lùi sự tiến bộ của smartphone’

Những năm gần đây, sự bùng nổ của các mô hình AI hứa hẹn tạo ra một thế hệ thiết bị mới tiện dụng hơn. Các hãng smartphone cũng không nằm ngoài cuộc đua khi liên tục đưa công nghệ này vào sản phẩm theo mức độ khác nhau. Năm ngoái, khi Apple ra mắt Apple Intelligence, giới phân tích dự đoán một “siêu chu kỳ” nâng cấp iPhone sẽ bắt đầu nhờ hàng loạt tính năng hấp dẫn kích thích mua hàng.

Amazon, Google và một số công ty cũng bắt đầu có các sản phẩm phần mềm hoặc hệ sinh thái AI giúp việc tính toán trở nên liền mạch, tự nhiên và cá nhân hóa. Toàn bộ xoay quanh ý tưởng những Siri, Alexa, Gemini, ChatGPT và các chatbot khác trở nên tốt hơn nhiều so với hiện tại trong khi việc chạm, gõ phím ảo trên màn hình cảm ứng sớm lỗi thời. Tác nhân AI (AI Agent) sẽ có mặt khắp mọi nơi, người dùng không cần phải làm gì ngoài ra lệnh cho trợ lý ảo.

Nhưng sau ba năm, kể từ khi ChatGPT ra đời làm bùng nổ làn sóng AI tạo sinh từ cuối 2022, hầu hết những gì được kỳ vọng vẫn chưa có trên smartphone. Chatbot có thể tạo thú vị khi nói chuyện, đôi khi hữu ích trong việc thay thế Google, nhưng một sản phẩm mang yếu tố thay đổi cuộc chơi vẫn chưa sẵn sàng, đồng nghĩa cuộc cách mạng tiện ích AI được hứa hẹn chưa thành hiện thực.

Trong khi đó, giới chuyên gia cho rằng ngành công nghệ được đánh giá là bị phân tâm bởi những lời hứa liên quan đến AI. Các hãng smartphone dường như ngừng cố gắng tạo ra những tiện ích tốt hơn cho người dùng, chủ yếu đưa ra những cập nhật nhỏ, thậm chí “không còn ý tưởng nào ngoài việc đưa AI vào”.

“Điều đó đã khiến chu kỳ sản phẩm hậu ChatGPT trở nên nhạt nhẽo và nhàm chán, thậm chí nếu không có chúng, thiết bị còn thú vị hơn. AI chưa đủ tốt và việc chờ đợi nó tốt lên đang kéo mọi thứ khác đi xuống”, trang The Verge bình luận.

Lời hứa của Apple

Apple được đánh giá là công ty tạo ra xu hướng trong lĩnh vực mà họ tham gia, bất kể không phải là đơn vị tiên phong. Mỗi sản phẩm, ứng dụng mà họ “định nghĩa lại” vẫn có sức hút rất lớn, được các công ty khác học hỏi.

Trong gần một năm kể từ ngày giới thiệu Apple Intelligence tại WWDC vào tháng 6/2024, Apple đã cố gắng tích hợp nó vào mọi sản phẩm. Loạt iPhone 16 cho đến iPad Mini, iPad Air thế hệ mới hay iPhone 16e mới nhất, Apple Intelligence đều được đưa vào như một yếu tố bán hàng. Website quảng bá MacBook Air 2025 gần đây cũng nhắc đến ba điều, là thời lượng pin, chip và Apple Intelligence.

Nhưng Apple Intelligence hiện có gì? Câu trả lời chỉ là một vài công cụ viết, tóm tắt kèm tin nhắn văn bản, bên cạnh các biểu tượng mà hãng gọi là Genmoji. Tính năng mà mọi người thực sự muốn là một Siri được cải thiện đã không được nhắc đến nhiều. “Nó mất thời gian hơn chúng tôi nghĩ”, người phát ngôn của Apple, Jacqueline Roy nói với Daring Fireball tuần trước.

Gần đây, Apple cũng thêm một dòng chữ nhỏ vào trang sản phẩm dòng iPhone 16: Khả năng hiểu ngữ cảnh cá nhân, nhận thức trên màn hình và hành động trong ứng dụng của Siri đang được phát triển và sẽ có trong bản cập nhật phần mềm trong tương lai. Tuần trước, Mark Gurman của Bloomberg tiết lộ Robby Walker, giám đốc cấp cao phụ trách mảng Siri của Apple đã có cuộc họp nội bộ, trong đó nhấn mạnh rằng “chưa rõ” khi nào Siri có thể có khả năng hiểu ngữ cảnh cá nhân, nhận thức trên màn hình và hành động, chỉ nói rằng nó đang được phát triển và sẽ có trong bản cập nhật phần mềm trong tương lai.

Cũng theo nguồn tin, Walker nói rằng mục tiêu của Siri được tích hợp loạt tính năng thông minh mới “có thể có trên iOS 19” nhưng chưa chắc chắn. Còn hiện tại, các tính năng Siri mới chỉ hoạt động bình thường “từ hai phần ba đến 80% thời gian”. Apple không đưa ra bình luận.

Những lỗi tệ hại liên tục khi phát triển Siri mới dường như cũng là lý do đằng sau sự chậm trễ trong việc ra mắt sản phẩm lớn tiếp theo của Apple. Công ty được cho là sẽ giới thiệu hệ thống nhà thông minh với trung tâm là Apple Intelligence kiểm soát, hoàn thành nhiệm vụ thay con người. Tuy nhiên, hệ thống như vậy đang bị hoãn lại một phần vì công nghệ cơ bản không hoạt động.

Đợi AI trong “vô vọng”

Theo PhoneArena, một chiếc AI Phone thực sự là mọi thứ đều tương tác qua trí tuệ nhân tạo bằng giọng nói hoặc cử chỉ, thay vì thao tác bằng tay như hiện tại. Cách làm này giúp người dùng không lãng phí thời gian khi nhìn chằm chằm vào màn hình. Thay vào đó, họ có thể ra lệnh cho AI thực hiện điều mình muốn, còn bản thân rời mắt khỏi điện thoại và nhìn thế giới xung quanh.

Thời gian qua, hầu hết tính năng AI trên smartphone chỉ dừng lại ở khả năng dịch thuật thông minh, chỉnh sửa chi tiết ảnh, tối ưu một số tác vụ hay tương tác với con người theo cách hạn chế. Phần cứng của máy cũng được nâng cấp mạnh hơn để có thể chạy AI cục bộ, nhưng đó là tất cả những gì các hãng điện thoại có thể làm.

Trong khi đó, các yếu tố khác như nâng cấp camera, thời lượng pin, công nghệ sạc nhanh hay thậm chí là thiết kế có tốc độ cải tiến chậm hơn hẳn so với năm 2023 trở về trước. Chẳng hạn, chất lượng camera trên Galaxy S25 Ultra chỉ tương đồng với S24 Ultra, khi đạt số điểm lần lượt là 146 điểm so với 144 điểm chụp ảnh và đứng vị trí 28 và 31 trong bảng xếp hạng smartphone đẹp nhất, theo trang chấm điểm DxOMark.

Các công ty nhỏ hơn hình dung AI sẽ hình thành xu hướng thiết bị mới: smartphone không giao diện ứng dụng, mọi thứ có thể đeo vào cổ, ghim vào túi và ra lệnh được. Friend, Omi, Limitless, Plaud, Bee và rất nhiều công ty khác cho ra sản phẩm như vậy nhưng “sớm nở chóng tàn”. Humane với thiết bị AI Pin sụp đổ sau một năm, hay mẫu R1 của Rabbit cũng là một thất bại.

Các nhà sản xuất smartphone ở trong tình thế khó khăn. Họ tin rằng AI sẽ thay đổi thế giới theo cách mà điện thoại thông minh hoặc Internet đã làm, và chờ đợi công nghệ hoàn hảo. Nhưng dường như họ “đến quá sớm”.

Theo giới chuyên gia, việc quá nhiều công ty tạo sản phẩm rồi đợi AI hoàn thiện thay vì tìm cách làm cho nó hữu ích lập tức có thể là bước đi sai lầm. Đến nay, AI đã được đưa vào robot hút bụi hay chuông cửa video để tăng cường mức độ hiệu quả khi hoạt động. Nhưng trong trường hợp đó, bản thân nó đã có hiệu quả, không vì AI. Không ai mua lò nướng thông minh vì AI, họ mua nó vì làm được món bít tết.

“Có lẽ một ngày nào đó, AI sẽ hữu ích. Nhưng ở hiện tại, có cảm giác như chúng ta đang lãng phí cả một thế hệ phần cứng trong khi chờ phần mềm bắt kịp”, The Verge bình luận.

“Nếu không có những lời hứa suông về AI, chúng ta có thể đã có những chiếc smartphone với thời gian sử dụng gấp đôi, độ bền cao hơn. Nếu các startup ít tập trung hơn vào AI, có thể họ tạo ra các thiết bị ít gây nghiện cho người dùng. Apple hay Amazon cũng dành thời gian để hoàn thiện hơn sản phẩm của mình. Nhưng họ thà ngồi đó và chờ AI giải quyết mọi vấn đề, bất kể mất thời gian bao lâu”.

Bảo Lâm tổng hợp

• ‘iPhone thời AI’ bị khai tử
• MediaTek: ‘Người dùng Việt hào hứng với smartphone AI’
• Điện thoại AI và bài toán giảm phụ thuộc đám mây
• Smartphone AI đã cần thiết?
• AI tạo sinh có thể mở ra siêu chu kỳ mới của smartphone